Yeni Anayasaya doğru: ABD seçim sistemi ve hükümet modeli olarak başkanlık

 
Yeni Anayasaya doğru: ABD seçim sistemi ve hükümet modeli olarak başkanlık Yeni Anayasaya doğru: ABD seçim sistemi ve hükümet modeli olarak başkanlık

Başkanlık sisteminde iktidarın kişiselleştirilerek tek adam yönetimi biçimine dönüşmesi tehlikesi olduğu da ortadadır. Başkanlık sistemi, 1787’de Philadelphia’da toplanan Kurucu Meclisin, İngiliz meşruti monarşi sisteminden ilham alınarak cumhuriyete dönüştürülmüş halidir. Öncelikle anayasa yapım sürecinin neden önemli olduğunu ifade edecek olursak, bu süreç ile millet ve elit gruplar arasında bir güven tesis edilmesi şarttır. Aksi takdirde, bu anayasada önceki anayasalar gibi (1876’dan beri) yine elitler eliyle hazırlanma talihsizliğine uğramaktan kurtulamayacaktır. . Ancak, aynı tehlike parlamenter sistemlerde de mevcuttur. Cumhuriyet tarihinin kırılma ve restorasyon dönemlerinden birinin daha arifesinde bulunurken, neden ve nasıl bir anayasa bu ülkenin kırılganlıklarına ve dertlerine derman olabilir noktasında bu yazımızı kaleme almış bulunmaktayız (ilk olarak bu yazı 2020 Haziran’ında kaleme alınmıştır, önemine binaen gözden geçirilmiş hali olan bu metin ise 2023 Kasım’ında yapılmıştır).

Yeni Anayasaya doğru: ABD seçim sistemi ve hükümet modeli olarak başkanlık

Başkanlık sistemi, 1787’de Philadelphia’da toplanan Kurucu Meclisin, İngiliz meşruti monarşi sisteminden ilham alınarak cumhuriyete dönüştürülmüş halidir. Öncelikle anayasa yapım sürecinin neden önemli olduğunu ifade edecek olursak, bu süreç ile millet ve elit gruplar arasında bir güven tesis edilmesi şarttır. Ancak, aynı tehlike parlamenter sistemlerde de mevcuttur. Cumhuriyet tarihinin kırılma ve restorasyon dönemlerinden birinin daha arifesinde bulunurken, neden ve nasıl bir anayasa bu ülkenin kırılganlıklarına ve dertlerine derman olabilir noktasında bu yazımızı kaleme almış bulunmaktayız (ilk olarak bu yazı 2020 Haziran’ında kaleme alınmıştır, önemine binaen gözden geçirilmiş hali olan bu metin ise 2023 Kasım’ında yapılmıştır). Başkanlık sisteminde iktidarın kişiselleştirilerek tek adam yönetimi biçimine dönüşmesi tehlikesi olduğu da ortadadır. . Aksi takdirde, bu anayasada önceki anayasalar gibi (1876’dan beri) yine elitler eliyle hazırlanma talihsizliğine uğramaktan kurtulamayacaktır.